مشکلات خواب، خود کارآمدی و بی اعتبارسازی هیجانی به عنوان علائم فراتشخیصی در افراد مبتلا به نشانه‌های افسردگی و اضطراب اجتماعی

علائم فراتشخیصی، علائم مشترک در اختلالات همبود هستند که همبودی اختلالاتی مثل اضطراب و افسردگی را توضیح می‌دهند. اضطراب اجتماعی و افسردگی اساسی از جمله  اختلالاتی هستند که با نرخ بالای همبودی مشخص می‌شوند. مشکلات خواب، خودکارآمدی و بی اعتبارسازی هیجانی ادراک شده از جمله علائم فراتشخیصی بین این دو اختلال هستند. هدف از مطالعه حاضر بررسی مشکلات خواب، خودکارآمدی و بی‌اعتبارسازی هیجانی ادراک شده به عنوان علائم فراتشخیصی در افراد مبتلا به نشانه‌های افسردگی و اضطراب اجتماعی و جمعیت بهنجار است. روش مطالعه حاضر، روش علی مقایسه‌ای ‌است. در این پژوهش جامعه مورد مطالعه همه مراجعین ۱۸ تا ۶۰ ساله مراکز درمانی شهر بروجرد و تهران بودند که بر اساس نظر روان پزشک و روان شناس تشخیص اختلال افسردگی اساسی و اضطراب اجتماعی را دریافت کرده‌ بودند. نمونه این جامعه به تعداد ۵۳ نفر برای هر سه گروه(اضطراب اجتماعی، افسردگی و بهنجار) با روش نمونه گیری در درسترس انتخاب شد. جهت جمع‌آوری و مقایسه داده‌ها ازسه پرسشنامه مشکلات خواب پترزبورک، خودکارآمدی شرر و بی‌اعتبارسازی هیجانی ادراک شده الزی استفاده شد. به منظور تحلیل آماری داده‌های این پژوهش از تحلیل واریانس چند متغیره و گروهی از آزمون‌های تعقیبی(بن فرنی) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین بیماران مبتلا به افسردگی، اضطراب اجتماعی و گروه بهنجار از لحاظ مشکلات خواب، خودکارآمدی و بی‌اعتبارسازی هیجانی ادراک شده تفاوت معنی دار وجود دارد. هرچند که  تفاوت معنی‌دار بین دو گروه افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب اجتماعی در متغیر مشکلات خواب مشاهده نشد. مشکلات خواب، خودکارآمدی و بی اعتبارسازی هیجانی فرایندهای فراتشخیصی در اختلالات افسردگی و اضطراب اجتماعی بوده که منجر به این اختلالات و تداوم آن‌ها می‌شود.

مجری طرح: دکتر مریم سلمانیان